Ο Αγροδιατροφικός τομέας περιλαμβάνει ολόκληρη την διατροφική αλυσίδα, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής, της επεξεργασίας και της διανομής των τροφίμων. Η ανάπτυξη βιώσιμων συστημάτων αγροδιατροφής αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Στο πλαίσιο αυτό, οι ερευνητικές ομάδες του Ιόνιου Πανεπιστημίου επικεντρώνονται στην ανάπτυξη βιώσιμων συστημάτων αγροδιατροφής μέσω:
- της εφαρμογής των αρχών του βιοδιυλιστηρίου
- της αξιοποίησης υποπροϊόντων και αποβλήτων της βιομηχανίας τροφίμων με τη χρήση ενζυμικών και μικροβιακών διεργασιών
- της απομόνωσης και ανάκτησης βιοδραστικών ενώσεων
- της χρήσης βιοτεχνολογικών εργαλείων για την παραγωγή συστατικών υψηλής προστιθέμενης αξίας που θα επανεισαχθούν στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων
- της ανάπτυξης νέων και λειτουργικών προϊόντων διατροφής
Στο πλαίσιο της ανάπτυξης βιώσιμων βιοδιυλιστηρίων, η έρευνα περιλαμβάνει την αξιοποίηση των αποβλήτων και των υποπροϊόντων της βιομηχανίας τροφίμων για την ανάπτυξη καινοτόμων και φιλικών προς το περιβάλλον διεργασιών. Ο απώτερος στόχος έγκειται στην παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως βιοεπιφανειοδραστικών ουσιών, βρώσιμων μεμβρανών και δομημένων ελαίων (oleogels), ως εναλλακτικών υγιεινών λιπών, καθώς επίσης και στην παραγωγή βακτηριακής κυτταρίνης, αλλά και ακατέργαστων ενζύμων και εναρκτήριων καλλιεργειών, για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων. Στην προσπάθεια εκμετάλλευσης και προώθησης της γηγενούς βιοποικιλότητας, οι μελέτες περιλαμβάνουν την απομόνωση, τον χαρακτηρισμό, την αξιολόγηση και τη βιώσιμη εκμετάλλευση μανιταριών υψηλής προστιθέμενης αξίας που επιδεικνύουν φαρμακευτικές ιδιότητες όπως το Ganoderma lucidum και το Trametes versicolor.
Στη FOODBIOMES, μία από τις βασικές ερευνητικές προτεραιότητες αφορά στην αξιοποίηση του μικροβιώματος των τροφίμων ως δεξαμενής γηγενών στελεχών προκειμένου να προωθηθεί η παραγωγή συστατικών υψηλής προστιθέμενης αξίας μέσω της βιώσιμης βιοεπεξεργασίας. Ειδικότερα, ομάδες από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο εργάζονται για την απομόνωση μικροβιακών στελεχών (ιδίως λακτοβακίλλων) από παραδοσιακά και γαλακτοκομικά προϊόντα από βιοτεχνίες και για την αξιολόγηση των πιθανών προβιοτικών ιδιοτήτων τους. Παράλληλα, τα νέα στελέχημελετώνται για την ικανότητά τους να παράγουν βιοενεργά μόρια εμπορικού και επιστημονικού ενδιαφέροντος. Τέτοιες ενώσεις χαρακτηρίζονται και μελετώνται για συγκεκριμένες βιολογικές ιδιότητες και ενθυλακώνονται χρησιμοποιώντας τεχνολογίες αιχμής, με στόχο τον εντοπισμό πιθανών τελικών χρήσεων με ιδιαίτερη έμφαση στις εφαρμογές τροφίμων. Ο απώτερος στόχος είναι η χρήση μίας βιοτεχνολογικής προσέγγισης για βιώσιμη παραγωγή τροφίμων μέσω της ανάπτυξης βιοδιυλιστηρίων που αξιοποιεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με ολιστικό τρόπο για να συμμορφωθεί με τις αρχές της βιοοικονομίας και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των παραδοσιακών προϊόντων διατροφής.
Η ομάδα του Ιονίου Πανεπιστημίου